«Փոխակերպվող ինքնությունները հետխորհրդային տարածքում» փորձագիտական քննարկման շրջանակներում խնդրո առարկա դարձավ Հայաստանի և Ռուսաստանի օրինակը։
Հետազոտողները ուշադրություն են դարձրել ինքնության փոխակերպման հայեցակարգի վերանայմանը` որպես ժամանակակից ռուսական և հայկական ազգաստեղծ քաղաքականության վերլուծության մաս:
ՀՌՀ քաղաքագիտության ամբիոնի վարիչ Հովհաննես Սարգսյանը նշեց, որ հետխորհրդային տարածքում ինտենսիվ ազգաստեղծ գործընթացներ են ծավալվում։ Հետևաբար, արդյունավետ ներքին և արտաքին քաղաքականության իրականացման համար չափազանց կարևոր է դառնում գործընթացի ուսումնասիրությունը։ ԺԲՌՀ համեմատական քաղաքագիտության ամբիոնի դոցենտ։ Պ.Լումումբա Դարիա Կազարինովան նշեց ազգին մոբիլիզացնող ընդհանուր «տրավմայի» ուսումնասիրության կարևորությունը: Օրինակ՝ Ռուսաստանում մեկ տրավման փոխարինվեց երկրորդով. «իննսունականների» տրավմայի մասին ստեղծված դիսկուրսը փոխարինվում է «2000-ականների» տրավմայով, երբ Ռուսաստանը հայտնվեց «խաբված» անբարյացակամ միջավայրում։
Իր հերթին, ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի մշակութային մարդաբանության ամբիոնի վարիչ Լևոն Աբրահամյանը կարևորել է ինքնության «ընտանեկան» ձևից Հայաստանում անցումը « քաղաքական» հայ ժողովրդի ինքնությունը։ ՀՌՀ քաղաքագիտության ամբիոնի դոցենտ Նորայր Դունամալյանը ներկայացրեց Հարավային Կովկասի ժողովուրդների պատմական հիշողության վերափոխման դինամիկան՝ նշելով ազգային քաղաքական առասպելների ձևավորման հիմնական փուլերը։